रेशीम शेतीविषयक सुधारीत योजना

बाराव्या पंचवार्षिक योजनेत तुती व वन्य क्षेत्राचा विकास करण्यासाठी विविध बाबीवर भर देण्यात आला आहे. यामध्ये प्रमुख्याने कोषाची उत्पादता व गुणवत्ता, आंतरराष्ट्रीय दर्जाचे दुबार व सुधारीत संकरीत जातीचे रेशीम सुत निर्मितीचे उद्दीष्ट निश्‍चित केले आहे. या उद्दीष्टाच्या पुर्ततेसाठी या पंचवार्षीक योजनेत अनेक योजनेच्या मानकांमध्ये, निकषांमध्ये, प्रकल्प खर्चाच्या मर्यादेत बदल करण्यात आले आहेत. याशिवाय काही योजनांचा नव्याने समावेश करण्यात आला आहे. या सर्व योजनांची अंमलबजावणी रेशीम संचलनालयामार्फत चालू वर्षापासून होणार आहे.

या योजनांच्या माध्यमातून रेशीम विकासासाठी शासनाने देऊ केलेल्या अनुदानाचा वापर दिलेल्या कामासाठीच करण्याचे बंधन आहे. अनुदानाचा गैरवापर केल्याचे निदर्शनास आल्यास अनुदानाची व्याजासह एक रकमी वसुली महसूली कार्यपद्धतीने लाभार्थीकडून करण्यात येणार आहे. लाभार्थ्याला एक लाखापेक्षा अधिक अनुदान दिले गेल्यास त्याबाबत कायदेशीर करारनामा लाभार्थी व संचालनालय यांच्यामध्ये करणे बंधनकारक आहे. याशिवाय एका लाभार्थ्याला किंवा क्षेत्राला एकदा लाभ दिल्यानंतर त्याच लाभार्थ्याला पुन्हा लाभ देण्यात येणार नाही.

इच्छूक शेतकर्यांना या योजनांचा लाभ आपल्या जिल्ह्यातील जिल्हा रेशीम कार्यालयाकडून घेता येईल. शासनाने रेशीम संचनालयाला या सर्व योजनांची माहिती, निवडलेले लाभार्थी व दिलेल्या अनुदानाची माहिती सर्व ग्रामपंचायतींमध्ये प्रसिद्ध करणे बंधनकारक केले आहे.

रेशीम विकास विषयक योजना (2014-15)
क्रमांक --- योजनेचे नाव ---- प्रति प्रकल्प खर्च (लाख रुपये) ---- अनुदान (टक्के)
1 --- दर्जेदार अंडिपुंज उत्पादनासाठी शासकीय व खासगी ग्रेनेजला बिज परिक्षण साहित्य पुरवठा --- 1.75 --- 100
2 --- पथदर्शक रेशीम फार्म बळकटीकरण --- 5 --- 100
3 --- शासकीय, खासगी अंडीपुंज निर्मिती दर्जा वाढविण्यासाठी प्रयोगाशाळा --- 3.50 --- 100
4 --- शासकीय, खासगी अंडीपुंज निर्मिती केंद्रांसाठी खेळता निधी --- 3 ते 5 --- 100
5 --- खासगी टसर अंडीपुंज निर्मिती केंद्रासाठी सहाय्य --- 2.32 --- 80
6 --- टसर बिज गुणन साठी साहित्य वाढ --- 5 --- 100
7 --- टसर बिज कोष उत्पादकांना सहाय्य --- 0.20 --- 80
8 --- खासगी टसर बिज कोष निर्मिती केंद्रांची क्षमतावृद्धी --- 0.42 --- 80
9 --- टसर पायाभूत अंजीपुंज केंद्र उभापणी सहाय्य (स्वयंसहायता गट, सहकारी संस्था, अशासकीय संस्था) --- प्रति केंद्र 43 --- 80
10 --- टसर शेतकर्यांसाठी ऐन व अर्जून वृक्षाच्या देखभालीसाठी सहाय्य ---- हेक्‍टरी 0.17 --- 80
11 --- टसर बीज तपासणी व रोग नियंत्रणासाठी फिरती तपासणी सुविधा --- 6.10 --- 100
12 --- टसर संगोपनासाठी झाडे लावणे, देखभाल, चॉकी बाग इ. साठी सुविधा --- हेक्‍टरी 0.40 --- 80
13 --- टसर साठी शेतकरी रोपवाटीका --- 0.80 --- 80
14 --- व्यवसायिक टसर उत्पादकांसाठी चॉकी बाग विकास सहाय्य --- प्रति शेतकरी 0.063 --- 80
15 --- जुन्या चॉकी बागेसाठी देखभाल सहाय्य --- प्रति शेतकरी 0.014 --- 80
16 --- टसर कोष साठवणूक गृह बांधणेसाठी सहाय्य --- 1 --- 75
17 --- टसर संगोपक शेतकर्यांना कोष साठवण व सुकविण्यासाठी मदत --- 22.20 --- 70
18 --- तुती लागवड सहाय्य --- एकरी 0.14 --- 75
19 --- पाणी देण्याची सुविधा, जलसंवर्धन, तंत्र सहाय्य ---- एकरी 0.30 --- 75
20 --- किटक संगोपन साहित्य पुरवठा --- एकरी 0.70 --- 75
21 --- निर्जंतुकीकरण व पिक संरक्षण उपाय --- 0.050 --- 75
22 --- किटकसंगोपन गृह बांधणी सहायता योजना --- आकारमानानुसार 0.30 ते 2.75 --- 30 ते 70
23 --- चॉकी बाग देखभाल, चॉकी सेंटर बांधकाम, साहित्यासाठी मदत --- 6 --- 70
24 --- जैविक निविष्ठा निर्मिती प्रकल्प, रेशीम पॉली क्‍लिनिकला मदत --- 3 --- 75
25 --- तुती रोपनिर्मितीसाठी आर्थिक सहाय्य --- एकरी 1.15 -- 75
26 --- गांडुळ खत शेड उभारणी सहाय्य --- 0.20 --- 75
27 --- बिगर ओलिताखालील क्षेत्रात तुती उत्पादनासाठी जलसंवर्धन सहाय्य --- 0.10 --- 75
28 --- रिलींग शेडसाठी बांधकाम सहाय्य --- 5.40 व 7.20 --- 50
29 --- मोटराईज्ड चरखा रिलींग युनिट सुरु करण्यासाठी मदत --- 0.13 --- 75
30 --- सुधारीत कॉटेज बेसीन रिलींग केंद्र उभारणी --- 3.54 व 3.93 --- 75
31 --- अधिकृत मल्टीएंड रिलींग मशीन उभारणी --- 11.05 व 14.05 --- 75
32 --- ऍटोमॅटीक रिलींग केंद्र उभारणी --- 72.97 व 135 --- 75
33 --- स्वयंचलित ज्युपिऑन रिलींग युनिट मदत --- 85 --- 75
34 --- रेशीम धाग्याला पीळ देणारे यंत्र उभारणी योजना --- 7.86 --- 75
35 --- रिलींग युनिट धारणांना भांडवलाच्या व्याजावर अनुदान योजना --- 0.30 ते 5 --- 100
36 --- बायव्होलटाईन जातीचे रेशीम सूत व कोष उत्पादन प्रोत्साहन --- प्रति किलो 100 रुपये --- 100
37 --- व्यन्या रिलींग, स्पीनींग सहकार्य --- 0.45 ते 0.64 --- 75
38 --- टसर कोष निवड मशीन सहाय्य --- 0.51 --- 75
39 --- मोटार, पायाने चालविले जाणेर कताई यंत्र उभारणी योजना --- 0.07 --- 75
40 --- सौर उर्जेवर चालणारे कताई यंत्र उभारणी --- 0.19 --- 75
41 --- मास्टर रिलर्स आणि तंत्रज्ञ सेवा --- 1.44 --- 100
42 --- हातमाग सुधारणा --- 0.15 --- 75
43 --- हातमागधारकांना न्युमॅटीक लिप्टींग संयत्र पुरवठा --- 0.33 व 0.50 --- 75
44 --- धागा रंगविणे, कापड प्रक्रियेसाठी सोई सुविधा केंद्र उभारणी सहाय्य --- 3.92 ते 27.15 --- 75
45 --- गरम हवेने कोष सुकविण्याचे यंत्र खरेदी 50, 100 व 2000 किलोसाठी --- 1.32, 1.82 व 22.88 --- 75
46 --- वन्य रेशीम बाजार प्रोत्साहन केंद्र उभारणी --- लम्पसम --- 100
47 --- पिक विमा योजना (सर्व पिके व संगोपनगृहासाठी) --- लम्पसम --- 75
48 --- स्वयंसहायता गट, सहकारी संस्थामार्फत कोष व कच्चे रेशीम बाजारपेठ उभारणी --- 70 --- 100
49 --- रेशीम शेती प्रचार व प्रसिद्धी (मेळावे, कार्यशाळा, चर्चासत्रे) --- लम्पसम --- 100
50 --- अभ्यास, सल्ला केंद्र, सर्व्हेक्षण, निरिक्षण इ. सहाय्य --- लम्पसम --- 100
51 --- आरोग्य विमा रेशीम शेती उद्योग शेतकरी, कामगार --- 0.0112 --- 95
52 --- रेशीम दूत कल्पनेवर आधारीत समुदाय आधारीत संस्थांचा विकास योजना --- 1.771 --- 100
53 --- लाभार्थी उद्योजक सबळीकरण कार्यक्रम, अभ्यास दौरे --- 0.05 --- 100
54 --- रेशीम संसाधन केंद्र उभारणी --- 2.50 --- 100
55 --- रेशीम शेती विकासासाठी इतर योजनेचे अभिसरण --- 10 --- 100
56 --- रेशी शेती विकासासाठी फिरता निधी --- लम्पसम --- 65
------------------