पुस्तक परिचय - नक्षलग्रस्त, डाॅ. प्रतिमा इंगोले

पुस्तक परिचय - संतोष डुकरे
------------
पुस्तकाचे नाव - नक्षलग्रस्त
लेखिका - डॉ. प्रतिमा इंगोले
प्रकाशक - सोनल प्रकाशन, दर्यापूर, अमरावती.
पृष्ठे - 208
मूल्य - 200 रुपये
-------------
नक्षलवाद आणि नक्षलग्रस्त भाग याविषयी उभ्या महाराष्ट्रातील सर्वसामान्य लोकांच्या मनात ना ना प्रकारच्या भावना आहेत. गडचिरोली, चंद्रपूर, भंडारा, गोंदिया हा चार जिल्ह्यांचा भाग म्हटलं तर सुप्रसिद्ध आणि म्हटलं तर कुप्रसिद्ध. सतत कानावर आदळणाऱ्या हिंसाचाराच्या बातम्यांमुळे कोणी हा भाग महाराष्ट्रातील सर्वात वाईट भाग मानतात तर कुणी तेथिल रम्य वनराई व नैसर्गिक संपत्तीमुळे सर्वात संपन्न. या ठिकाणी जाऊन आलेल्या लोकांच्या क्रिया प्रतिक्रीया वेगवेगळ्या असतात. नेमका हाच धागा पकडून पूर्व विदर्भाशी जिव्हाळ्याचं नातं असलेल्या लेखिका प्रतिमा इंगोले यांनी नक्षलवाद दिर्घकथा कादंबरीच्या माध्यमातून नक्षलवादाला हात घातला आहे. तेंदुपत्ता, बांबु, साग आदी वन उपजीच्या व्यवहारांवर पोसलेला नक्षलवाद. भ्रष्टाचाराने बरबटलेली दुर्लक्षित व्यवस्था आणि नक्षलवादी व पोलिस यांच्यात होणारी आदिवासींची कोंडी लेखिकेने यात यथार्थपणे मांडली आहे.

निरागस आदिवासी नेताजीचं सरळधोट जगणं. पोलिसांनी त्याला हेरुन नक्षलवाद्यांविरुद्ध त्याचा वापर करण्यासाठी चालवलेला प्रयत्न आणि नक्षलवादी व पोलिसांच्या जात्यात नेताजीचं भरडलं जाणे प्रातिनिधीक आहे. नक्षलीही पोरी मागतात आणि पोलिसही... आदिवासी दोघांचेही कायमचे शिकार... ही हतबलता अस्वस्थ करते आणि नक्षलवाद पोसला जाण्याच्या नेमक्‍या दुखण्यावरही बोट ठेवते. कमी अधिक फरकाने नक्षलग्रस्त भागातील नागरिकांची ही दुहेरी गोची लेखिकेने स्वअनुभवातून बारकाव्यांसह स्पष्ट केली आहे. त्यातही तांदळाभोवती फिरणारा नक्षलवादी आणि त्यांना भाकरी भरवता भरवता नक्षलवादाचा शिक्का बसून आयुष्यच उध्वस्त होऊन बसलेल्यांच्या व्यथा अस्वस्थ करतात. सर्वसामान्यांची होरपळ, स्त्रीयांचा छळ, खुंटलेला विकास, राजकीय नेतृत्वाचा फोलपणा, नक्षली-पोलिसांच्या खेळात बळी जाणारी माणसं या सर्वाचा पट पुस्तकात तपशीलाने उलगडला आहे. नक्षलवाद व नक्षलग्रस्त भागातील आदिवासींचं जगणं समजून घेऊ इच्छिनारांसाठी हे पुस्तक निश्‍चित उपयुक्त ठरेल.
-----------(समाप्त)---------